Hier is weer een vervolg over de techniek van het Theaterorgel. Dit keer de Presets ofwel het geheugen van de klankcombinaties.

De presetknoppen onder de klavieren maakt het de organist gemakkelijk om snel van klank te veranderen.
Expressie of dynamiek (het verschil tussen luid en zacht geluidsvolume), wordt bepaald door de stand van de z.g. zwelramen ofwel shutters (SH).
Het zijn draaibare, horizontaal of verticaal gemonteerde planken die vanaf de speeltafel d.m.v. zwelpedalen/treden door het opblazen of leeglopen van shutterbalgen worden bediend.

Linksboven deze afbeelding ziet u een rij pijpen op een windladen genaamd Rank.
Hier zijn het verschillende Bourdonpijpen van laag naar hoog.
Aan de onderzijde van deze afbeelding zijn 3 balgen afgebeeld. t.w. 2 magazijnbalgen en 1 hogedruk balg.

magazijnbalgen
Regulateurs zorgen voor de juiste/constante winddruk. Niet alle ranks hebben dezelfde winddruk.
Tussen de twee magazijnbalgen ziet u voor elke balg een schuif geplaatst (S). Deze sluit de windtoevoer af wanneer de balg hoog staat.

Geheel onderaan bovenstaande afbeelding ziet u de windmachine. Natuurlijk één van de belangrijkste onderdelen van het Theaterorgel.
Zonder lucht geen klank.
De windmachine heeft een elektromotor met schoepen. Deze wordt doorgaans apart en geïsoleerd opgesteld vanwege de bijgeluiden.

Door het indrukken van de (geïsoleerde) presetknop (P) wordt kamrelais (2) even bekrachtigd. Het anker waarop de + (positieve spanning) staat wordt tegen de contactveren gedrukt, dus ook die krijgen spanning.

De kontaktveren zijn verbonden met de instelveertjes op het presetbord.

Het kamrelais (2)

Koppeling van klavieren

Wilt u bovenstaande foto vergroten ? Klik op foto.
Klavieren kunnen worden "gekoppeld" (gecombineerd)
Klavier III naar II - Klavier IV naar II en Klavier IV naar III,
Klavier III naar pedaal en Klavier IV naar pedaal.

Er zijn ook super- en suboktaafkoppelingen.
Super betekent: tonen één oktaaf hoger laten meespelen,
Sub betekent: tonen één oktaaf lager laten meespelen.


Wilt u meer informatie ? Dit artikel is een uittreksel uit het verenigingsblad NOFiteiten.

^{Bron: NOFiteiten 41 jaargang nummer 2 (juni 2011)}